Kỹ thuật thu hoạch, bảo quản và chế biến quả đu đủ hiệu quả

1. Thu hoạch đu đủ
Tuỳ thuộc vào giống, nhu cầu thị trường cũng như mục đích trồng đu đủ mà định thời gian thu hoạch khác nhau.

+ Thu quả chín
Thu hoạch khi quả trên cây đã có vệt vàng trên vỏ. Không nên thu khi vỏ quả còn xanh vì chất lượng quả kém, thu khi vỏ quá đủ không cần cắt sát cuống quá. Dùng dao sắc cắt cuống quả và đặt nhẹ nhàng trong sọt mềm hoặc trong hộp carton, vận chuyển nhẹ nhàng để tránh xây xát làm mã quả kém.

Thu hoạch đu đủ chín

+ Thu quả xanh
Thường thu hoạch khi quả đã đạt được một kích cỡ nhất định khi quả vẫn còn xanh, vỏ quả trơn, bóng và có màu xanh sữa. Cần chú ý xác định thời điểm và kích cỡ quả thu để cây luôn ra hoa, làm quả và cho năng suất cao.

+ Thu hoạch nhựa
Khai thác nhựa đu đủ chủ yếu từ quả trên cây khi quả đã già từ 2–3 tháng tuổi, dùng dao inox hoặc cật tre để rạch vỏ quả sâu khoảng 2–3 mm dọc theo chiều dài quả ở chỗ đường kính to nhất. Các lát khía cách nhau 3–5 cm và hứng thu nhựa trong các bình plastic hoặc sành sứ.

Nhựa sau khi thu cần rửa loại bỏ tạp chất và phơi hoặc sấy khô ở độ nhiệt khoảng 55°C đến khi có màu vàng sáng. Không phơi sấy kịp thời nhựa dễ bị đổi màu, thối rữa và gây mùi khó chịu.

Một cây đu đủ ở năm đầu có thể thu được 100–200 gram nhựa khô (tương đương với 0,7–1,0% trọng lượng quả tươi trên cây). Thời gian thu nhựa tốt nhất vào 9–10 giờ và 15–16 giờ hằng ngày. Một tuần lễ lấy mủ 1–2 lần và mỗi quả chỉ thu nhựa 3–4 lần và lần sau đường rạch cách xa đường rạch cũ.

Thu hoạch nhựa cây đu đủ

2. Bảo quản và chế biến
Quả đu đủ thuộc loại quả khó bảo quản được lâu do vỏ quả mỏng, thịt quả chứa nhiều nước và hàm lượng dinh dưỡng cao. Để bảo quản trong thời gian dài hơn cần giữ quả trong điều kiện nhiệt độ 4–10°C, có thể kéo dài 2–5 tuần lễ.

Các sản phẩm chế biến từ quả (chín hoặc xanh) là rất phong phú và tuỳ thuộc vào điều kiện sẵn có, truyền thống của vùng mà các sản phẩm chế biến khác nhau. Nhìn chung từ quả xanh có thể chế biến thành mứt đu đủ, salat, nộm đu đủ, dưa góp và đu đủ sấy khô dùng để muối dưa hoặc các món ăn khác. Từ quả chín phổ biến là chế biến thành sinh tố đu đủ, mứt ướt, nước uống, đóng hộp dạng miếng có đường và nhiều sản phẩm khác.

Các sản phẩm chế biến từ đu đủ